Hüseyin KOÇAK
Tapu ve Kadastro Başmüfettişi
(Harita ve Kadastro Mühendisi)
Tapu ve Kadastro İşlemlerinde
DÖNER SERMAYE UYGULAMALARI
♦♦♦
Tapu – Kadastro Uygulamacıları
Harita Mühendisleri–Lisanslı Bürolar
Tapu ve Kadastro’da İşlem Yaptıran
Belediye, Kurum ve Kuruluşlar
İçin Kaynak Kitap
♦♦♦
Güncellenmiş 3.Baskı
Ankara – 2013
Her hakkı mahfuzdur. Kaynak gösterilerek alıntı yapılabilir.
Bilgi İçin Adres
Hüseyin KOÇAK; G.M.K.Bul.No.15 – 06440
Demirtepe / ANKARA
Tel: 0.312 425 72 50 Faks: 0.312 418 48 37.
BASKI: BİL Ofset, Ankara
ÖNSÖZ
Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünce, döner sermaye uygulaması 1993 yılından beri yapılmaktadır.
Döner Sermaye, Tapu ve Kadastro için yabancı bir konu olması nedeniyle, mevzuat düzenlemesi baştan tamamlanamamış ve uygulamada aksamalar oldukça yeni mevzuat düzenlemeleriyle eksiklikler giderilmeye çalışılmıştır.
Sonradan yapılan mevzuat düzenlemeleri ise; önceki mevzuatın hangisinin yürürlükte olduğunun, hangisinin ise yürürlükten kalktığının takibini zorlaştırmıştır.
Bu arada, on yıl süresince tahsil işlemleri tapu müdürlükleri ve kadastro müdürlüklerince yapılmakta iken 15.08.2003 tarihinden itibaren tahsil işlemleri de banka aracılığıyla yapılmaya başlanmıştır.
Diğer taraftan tapu müdürlüklerince karşılanan taleplerden hangilerinin döner sermayeye tabi olduğu, 2012 yılı içerisinde yeniden belirlenmiştir.
Bu çalışma ile; kadastro müdürlükleri ve tapu müdürlüklerince yapılan döner sermaye uygulamasına yön veren mevzuatın bir araya toplanması amaçlanmıştır.
Yararlı olması dileğiyle, …
Hüseyin KOÇAK
İ Ç İ N D E K İ L E R
DÖNER SERMAYE
TANIM VE YASAL DAYANAK
A – Tanım ...................................................................................... 3
B – Döner Sermaye Teşkili ve Yasal Dayanak .................... 3
YÖNETİM TEŞKİLATI
A – Kuruluş .................................................................................. 5
B – Döner Sermaye Yönetim Kurulu ..................................... 5
C – Döner Sermaye Yönetim Kurulunun Görevleri ........... 5
Ç – Bölge İşletme Kurulları ...................................................... 6
D – Döner Sermaye İşletme Müdürünün Görevleri ............ 8
E – Harcama Birimi ..................................................................... 9
F – İşletme Birimi ...................................................................... 10
G – Ücret Tarifesinin Tespiti .................................................. 11
SAYMAN MUTEMEDİ
A – Sayman Mutemedi ............................................................ 11
B – Sayman Mutemedinin Cezai Sorumluluğu ................. 13
1 – İdari Sorumluluk ........................................................... 13
2 – Mali Sorumluluk ........................................................... 13
3 – Ceza Hukuku Açısından Sorumluluk ....................... 13
C – Muhasebe Birimi, Muhasebe Yetkilisi
Muhasebe Yetkilisi Mutemedi........................................ 14
– Muhasebe Birimi .......................................................... 14
– Muhasebe Yetkilisi ...................................................... 14
– Muhasebe Yetkilisi Mutemedi ................................... 14
– Yeni Görev Tanımları ................................................... 16
– Muhasebe Yetkilisi ...................................................... 16
– MUHASEBE YETKİLİSİ MUTEMETLERİNE AİT
MEVZUAT AÇIKLAMALARI ....................................... 17
– KİMLER MUHASEBE YETKİLİSİ MUTEMEDİDİR ……………...18
– MUHASEBE YETKİLİSİ MUTEMETLERİNİN
GÖREVLENDİRİLMELERİ ....................................... 18
– MUHASEBE YETKİLİSİ MUTEMETLERİNİN
KEFALETE TABİ OLMASI ........................................ 19
– YETKİ VE SORUMLULUK ....................................... 19
– TAHSİLATLARI YATIRMA SÜRESİ ................... 19
DÖNER SERMAYE
TAHAKKUK VE TAHSİLİNDE
GENEL UYGULAMA
– Tahakkuk ve Tahsilde Genel Uygulama .................... 20
DÖNER SERMAYE TAHAKKUKU
A – Tahakkuk ve Tahsilin Tanımı ......................................... 22
1 – Tahakkuk ....................................................................... 22
2 – Tahsil / Tahsilat ............................................................. 22
B – Tahakkukun Yapılması .................................................... 22
TAHSİLAT VE BANKA HAVALE İŞLEMLERİ
A – Döner Sermaye Adına Yapılan
Tahsilatın Doğrudan Bankaya Yatırılması .................. 24
B – Tahsilat Formuna Yazılacak Bilgiler ............................ 25
C – Banka Tarafından, Saymanlık
Hesabına Havalenin Yapılması ..................................... 25
Ç – Havale Dekontlarında Bulunacak Bilgiler ................... 25
D – P.O.S Cihazı ile Tahsil ...................................................... 26
SAYMAN MUTEMEDİ ALINDI MAKBUZLARI
A – Sayman Mutemedi Alında Makbuzu ............................. 28
B – Sayman Mutemet Alında Makbuzu
“Teslim Alında Belgesi” ile Alınır .................................. 28
C – Alındı Makbuzuna; Kaşe Basılır,
Müdürlük Adı ve Kodu yazılır ........................................ 30
Ç – Makbuzlar Eksiksiz Olarak Doldurulup
Sayman Mutemedi Tarafından İmzalanır ...................... 30
D – Alındı Makbuzunda Bulunacak İmza ............................ 32
E – Sayman Mutemedi Alındı Makbuz (Mükellef,
Kurum, Dip) Nüshaların Kesilmesi ............................... 32
G – Eksik ve Kullanılmayan
Makbuz Nüshalarının İptali ........................................... 33
SAYMAN MUTEMEDİ KASA DEFTERİ
A – Kasa Defteri ........................................................................ 35
B – Kasa Defterleri “Teslim Alında Belgesi” ile Alınır ..... 35
C – Kasa Defterinin Her Sayfasına “Müdürlük Kaşesi” ve
“Müdürlük Mührü” Basılıp, “Müdürlük Kodu” Yazılır 36
Ç – Kasa defterinin Sütunları Eksiksiz
ve Doğru Olarak Doldurulur .......................................... 36
D – Günlük Gelir “Günlük Gelir” Sütununun
Doldurulması ve “Toplam Gelir”in Yazılması ............ 38
E – Kasa Defteri Sayfalarının İki Suret Yazımı ................... 40
F – Sayman Mutemet Alındı Makbuzu
ile Kasa Defteri Arasında İrtibat ..................................... 40
TAPU MÜDÜRLÜĞÜNE
TALEP, TAHAKKUK VE TAHSİL
A – Tapu Müdürlüklerinde Döner Sermaye Uygulaması 42
B – Döner Sermayeye Tabi Olan TAPU İşlemleri ............. 43
C – Döner Sermayeye TABİ Olmayan TAPU İşlemleri .... 45
Ç – Döner Sermaye Tahsili İşlem Bazında Yapılır ........... 45
D – Tapu Müdürlüklerince Döner Sermaye Bedelinin Hesabı 46
E – Tapu İşlemleri İçin Yöresel Katsayı .............................. 47
F – Tapu Müdürlüklerince Yapılacak
Tahakkuk Miktarı Hesap ÖRNEKLERİ ........................ 47
G – Bedel Tahakkuku ve Tahsili .......................................... 47
Ğ – Mahkemelerin Bilgi ve Belge Talepleri ........................ 48
H – Mahkeme Kararının İnfazı ............................................... 49
1 – Kadastro Mahkemeleri İçin ......................................... 49
2 – Asliye ve Sulh Hukuk Mahkemeleri İçin .................. 49
I – Kamu Kurum ve Kuruluşları ile
Yapılacak Protokoller ve TAPU İşlemleri ..................... 49
İ – İmar Parsellerinin Yeni Cinsi ve Döner Sermaye ........ 49
J – Tarım Kredi Kooperatifi İpotekleri ................................. 50
K – Çok Malikli Taşınmazlarda Tapu Müdürlüklerinde
Kamulaştırma Ferağı ve Döner Sermaye ………………………50
L – Tapu Müdürlüklerinde Fiyat Listesinin, Talep
Sahiplerinin Görebileceği Yere Asılması ………………………..51
M – Kat İrtifakından Re’sen Kat Mülkiyetine Geçiş İşlemleri ……. 51
N – Vakıf Mallarının SSK’ya Devri ve Döner Sermaye..... 52
O – Başvuru İstem Belgesi ile Sayman Mutemet
Alındısı Arasında Bağlantı Kurulması .......................... 52
KADASTRO MÜDÜRLÜĞÜNE
TALEP, TAHAKKUK VE TAHSİL
A – Kadastro Müdürlüklerinde
Döner Sermaye Uygulaması .......................................... 53
B – Kadastro Müdürlüklerinde
“İSTEM BELGESİ” Düzenlenmesi ............................... 54
C – Kadastro Müdürlüklerinde
Döner Sermaye Fiyat Listesi .......................................... 54
Ç – Kadastro Müdürlüklerinde Fiyat Listesinin,
Talep Sahiplerinin Görebileceği Yere Asılması ......... 56
D – Kadastro Müdürlüklerince Bedel
Tahakkuku, Talep Anında Yapılır ................................. 56
E – Döner Sermaye Hizmet Bedeli ....................................... 57
F – Kadastro Müdürlüklerinde Uygulanacak Yöresel Katsayı 57
G – “Maktu” Döner Sermaye Bedeli Ne Demektir ............ 57
Ğ – 15 ve 16’ncı Maddeler Gereğince Oluşan
Parsellerde İşlem ve Döner Sermaye .......................... 57
H – İfraz Gören Her parsel İmar Parseli Olmayabilir ........ 58
I – 2981/3290/3366 sayılı Yasalar Gereğince
Oluşmuş Parseller ve Döner Sermaye ........................ 58
İ – Fen İşleri Kayıt Defteri ile Bağlantı Kurulması ............. 58
TALEBE BAĞLI İŞLEMLERDE
TALEP, TAHAKKUK VE TAHSİL
A – Talebe Bağlı işlemler ....................................................... 59
B – Talebe Bağlı İşlemler ve Döner
Sermaye Bedelinin Belirlenmesi ................................... 59
1 – Lisanslı Büro İşlemlerinden Döner Sermaye Alınması 59
2 – Kadastro Müdürlüğünün Yaptığı
İşlemlerden Döner Sermaye Alınması ..................... 60
C – Aplikasyon ve Döner Sermaye ...................................... 61
– Kadastral Yol sınırlarının Belirlenmesi ........................... 64
Ç – Yer Gösterme ve Döner Sermaye ................................. 64
D – Birleştirme (Tevhit) ve Döner Sermaye ....................... 66
E – Cins değişikliği ve Döner Sermaye .............................. 67
F – Yapısız İken Yapılı Hale Gelme Şeklindeki
Cins Değişikliği İşlemi İçin Örnek ................................. 68
G – Yapılı İken Yapısız Hale Gelme Şeklindeki
Cins Değişikliği ve Döner Sermaye ............................. 71
Ğ – Yapılı İken Yine Yapılı Hale
Gelme ve Döner Sermaye .............................................. 71
H – Yapı ile İlgili Olmayan Cins
Değişikliği ve Döner Sermaye ...................................... 72
I – 15 ve 16’ncı Madde Uygulamasıyla Cinsi
Değişen Parseller ve Döner Sermaye .......................... 72
İ – İrtifak Hakkı ve Döner Sermaye ....................................... 72
KONTROLE TABİ İŞLEMLERDE
VE DÖNER SERMAYE
A – Kontrollük İşlemler ............................................................ 74
B – Kadastro Parselinde İşlem ve Döner Sermaye ......... 74
C – İmar Parsellerinde İşlem ve Döner Sermaye .............. 75
Ç – Parselasyon Haritalarının Kontrolü ve Döner Sermaye 76
D – Kontrollük Dosyasında Birden Fazla
İşlem Bulunması ve Döner Sermaye ............................ 77
E – İfraz ve Cins Değişikliği Aynı Dosyada ve Döner Sermaye 77
F – İfraz ve İrtifak Hakkı Aynı Dosyada Olabilir ................. 80
G – Kamu Kurum ve Kuruluşları Tarafından
Özel Sektöre İhale Suretiyle Yaptırılan
Harita ve Plânların Kontrolü .......................................... 80
Ğ – Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Kendi Elemanı
Tarafından Yapılan İşler ve Döner Sermaye.............. 81
H – Toplulaştırma Haritaları ve Döner Sermaye ............... 81
I – Şeritvari haritaların Kontrolü ............................................ 81
İ – Hektar Bazlı Haritaların Kontrolü .................................... 82
J – Demiryolu Geçirilmesi ve Döner Sermaye .................. 82
K – Muhtarlıkça Köy Yerleşim Yeri İhalesi ve Döner Sermaye 82
L – 3091 sayılı Yasa ve Döner Sermaye ............................. 83
M – Mahkemelerin Bilgi ve Belge Talepleri ........................ 83
1 – Kadastro Mahkemeleri İçin ........................................ 83
2 – Asliye ve Sulh Hukuk Mahkemeleri İçin .................. 83
N – Mahkeme Kararının İnfazı ve Döner Sermaye ........... 83
1 – Kadastro Mahkemeleri İçin ........................................ 83
2 – Asliye ve Sulh Hukuk Mahkemeleri İçin .................. 84
O – Teknik Belge Talepleri ve Döner Sermaye İçin Genel Koşullar 84
a) İlgililerin Belirlenmesi ............................................... 84
b) Teknik Belge Temininde Genel Koşullar .............. 84
c) Kontrollük İşlemler ve Teknik Belge Temini ........ 86
Ö – Teknik Belge taleplerinde Kadastro
Müdürlüklerince “İstem Belgesi” Düzenlenir ........... 86
P – Kadastral Harita ve Teknik Belge
Talepleri İçin Döner Sermaye ......................................... 87
– 2013 Yılı Ücret tarifesi .................................................. 89
R – Teknik Belge Ücreti Daha Sonra da Alınabilir ........... 93
S – Alınan Teknik Belge Yalnızca Bir Tek İşlem İçin Kullanılır 93
Ş – Serbest Mühendisin Ürettiği Bir Değerin Aynı Mühendis
Tarafından Kullanılması Ücrete Tabidir ....................... 93
T – Ada ve Parsel Numarası
Tespiti İçin Döner Sermaye ............................................ 93
U – Döner Sermaye Tahsilinde
PROTOKOL Koşullarına Uyulur .................................... 94
Ü – Tip Protokol ........................................................................ 95
V – Protokol ile Belediye Talepleri
4736 sayılı Yasa ve Döner Sermaye .......................... 100
Y – Özelleştirme İdaresi Başkanlığı Tarafından
Yürütülen İşlemler ve Döner Sermaye ....................... 101
Z.1 – Hazineye Ait Taşınmazlarda
Döner Sermaye Hizmet Bedeli .................................. 102
Z.2 – 775 sayılı Yasa Kontrolü ve Döner Sermaye ........ 103
Z.3 – TOKİ’den Döner Sermaye Alınır mı? ....................... 103
– SPK Uzmanlarının Talepleri ....................................... 104
KADASTRO ÇALIŞMALARI
VE DÖNER SERMAYE
A – Öncelikli Kadastro ve Döner Sermaye ...................... 105
B – Afet Kadastrosu ve Döner Sermaye .......................... 107
C – Mera Çalışmaları ve Döner Sermaye .......................... 108
– Döner Sermaye Bedelinin İadesi ................................ 109
DÖNER SERMAYEYE TABİ
OLMAYAN İŞLEMLER
A – Plân Örneği ve Döner Sermaye ................................... 110
B – Hazine Mallarının 4706 sayılı Yasa Kapsamında İfrazı 110
C – Karayolları Genel Müdürlüğü İşlemleri ...................... 112
Ç – Okul, Cami, Hastane, Karakol, Sağlık Ocağı, Spor
Tesisleri, TSK Tesisleri, Hükümet Binası.................. 112
D – Mahkeme ve İcra Dairelerince Haciz ve
İhtiyati Tedbir Kararları İçin Belge Talebi.................. 114
E – Mahkemelerin Bilgi ve Belge Talepleri ...................... 114
1 – Kadastro Mahkemeleri İçin ...................................... 114
2 – İdare, Ceza Mahkemeleri ile Adli ve İdari Merciiler 114
F – Mahkeme Kararının İnfazı ve Döner Sermaye .......... 114
1 – Kadastro Mahkemeleri İçin ...................................... 114
2 – Asliye ve Sulh Hukuk Mahkemeleri İçin ................ 115
G – İmar Parsellerinin Yeni Cinsi ve Döner Sermaye .... 115
Ğ– Çok Malikli Taşınmazlarda, Tapu Müdürlüklerinde
Kamulaştırma Ferağı ve Döner Sermaye .................. 115
H – Kat İrtifakından Re’sen Kat
Mülkiyetine Geçiş İşlemleri ........................................... 115
I – Tabiat Varlıkları Genel Müdürlüğü
İşlemleri ve Döner Sermaye .......................................... 116
İ – Orman Kadastrosu ve Döner Sermaye........................ 116
J – Ormanla İlgili Mahkeme Kararı ve Döner Sermaye.. 117
K – 6292 sayılı Yasa Kapsamında Yapılacak
İşlemler Döner Sermayeye Tabi Değildir ................ 118
L – Afet kadastrosu ve Döner Sermaye ........................... 118
M – Mera Çalışmaları ve Döner sermaye .......................... 119
N – 3091 sayılı Yasa ve Döner Sermaye ........................... 119
O – Döner Sermayeye Tabi Olmayan TAPU İşlemleri ... 119
Ö – Özelleştirme İdaresi Başkanlığı Tarafından
Yürütülen İşlemler ve Döner Sermaye ....................... 120
ARAZİ ÇALIŞMA TAZMİNATI
A – Mutemet Dilekçesinin Hazırlanması ........................... 121
B – “Mutemet Dilekçesi” Döner Sermaye
İşletmesi Müdürlüğüne Gönderilmesi ...................... 122
C – Kadastro Elemanı İçin Düzenlenen
“Arazi çalışma Tazminat Puantajı” ............................. 122
Ç – Puantajda Formunda Bulunacak Bilgiler ................. 124
D – Puantaj Formunun “ARAZİDE ÇALIŞILAN
GÜN SAYISI” Altındaki Sütunlardaki Bilgiler ........... 124
E – Arazi Tazminatlarının Ödenmesi ................................. 125
F – Bir Günde Birden Fazla İşe Çıkılmışsa ...................... 125
G – Mahkeme Bilirkişiliği Yapılan Günde Döner Sermaye 126
ARŞİV İŞLEMLERİ
A – İstem Belgeleri ve Banka Dekontlarının Arşivlenmesi 126
B – Bankaya Yatırılan Günlük ve Aylık Havale
Dekontlarının Müdürlükte Muhafazası ...................... 127
C – Sayman Mutemet Alındıları Ve Kasa Defterinin Arşivi 127
Ç – “Mutemet Dilekçesi” ve “Arazi Tazminat
Bordrolarının” Saklanması ........................................... 127
MERKEZE BİLGİ
A – Ay Sonunda İşletmeye Gönderilecek Belgeler......... 128
B – Döner Sermaye Taşınır Mallar İçin
Sayım Tutanağı ve Sayıştay’a Bildirim ...................... 131
C – “Aylık İşlem Çizelgesi”nin Bölge
Müdürlüğüne Gönderilmesi ......................................... 131
Ç – Puantaj Formunun İşletmeye Gönderilmesi ............ 133
D – Tapu Müdürlüklerince Aylık işlem
Çizelgesinin Bölge Müdürlüğüne Gönderilmesi...... 133
İKİNCİ BÖLÜM
DÖNER SERMAYE İLE İLGİLİ MEVZUAT
* . 6083 sayılı YASA .................................................................... 137
* 3402 sayılı KADASTRO YASASI (Madde: 37, 38, 39)...... 139
* . Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü
Döner Sermaye İşletmesi Yönetmeliği ............................. 141
* . 30.05.2012 tarihli ve 3938 sayılı Talimat ........................... 152
* . 01.08.2003 tarihli ve 3163 sayılı Talimat ........................... 156
* . 12.11.2001 tarihli ve 3869 sayılı Talimat ........................... 158
* . 2010/4 sayılı Genelge ............................................................ 161
* . 2010/22 sayılı Genelge .......................................................... 166
Tapu ve Kadastro İşlemlerinde
DÖNER SERMAYE UYGULAMASI
DÖNER SERMAYE
TANIM VE YASAL DAYANAK
A – T a n ı m
Devlet, yüklenmiş olduğu ekonomik, sosyal ve kültürel alandaki görevlerini yerine getirmek için kaynak bulmak durumundadır... Bu amacı gerçekleştirmek için, bazı yaygın hizmetlerin; özel gelirlerle karşılanmasını, daha etkin görülmesini sağlamak, mal ve hizmeti üretmek amacıyla döner sermayeli kuruluşlar meydana getirilmiştir.
* Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü tarafından, 1992 yılında 1516 sayılı genelge ile Ankara Bölge Müdürlüğü hizmet sahası pilot seçilerek döner sermaye uygulamasına başlanmıştır.
23.02.1993 tarihli olan 1993/2 sayılı genelge ile de Türkiye çapında döner sermaye uygulamasına geçilmiştir.
Döner sermaye ile ilgili düzenlemeler halen kadastro müdürlükleri boyutuyla 2010/4 ve 2010/22 sayılı genelgelerde; tapu müdürlükleri boyutuyla ise, Döner Sermaye İşletmesi Müdürlüğünün 30.05.2012 tarihli ve 3938 sayılı talimatında yer almaktadır.
Döner sermaye tahsilatları ise yine Döner Sermaye İşletmesi Müdürlüğünce her yıl yayımlanan tarife esas alınarak yapılmaktadır.
B – Döner Sermaye Teşkili ve Yasal Dayanak
a) Döner sermayeli işletmelerin yasal dayanağı, 1927 yılında yürürlüğe giren 1050 sayılı Muhasebe-i Umumiye Yasası iken, anılan Yasa 10.12.2003 tarihli 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Yasasının 81’inci maddesiyle yürürlükten kaldırılmıştır.
5018 sayılı Yasanın Geçici 11’inci maddesinde, kamu idarelerinde kurulmuş döner sermayeli işletmelerin 31.12.2010 tarihine kadar yeniden yapılandırılacağı, döner sermayeli işletmeler yeniden yapılandırılıncaya kadar bunların bütçelerinin hazırlanması, uygulanması, sonuçlandırılması ve muhasebesi ile kontrol ve denetiminin Maliye Bakanlığınca yürürlüğe konulacak yönetmelikle belirleneceği hükme bağlanmış olup bu hükme istinaden “Döner Sermayeli İşletmeler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği” 01.05.2007 tarih ve 26509 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.
5018 sayılı Yasanın, 5793 sayılı Yasanın 33’üncü maddesi ile değişik 52’nci maddesinin dördüncü fıkrası ile Yasanın 3’üncü maddesinde yer alan genel yönetim kapsamındaki kamu idareleri tanımına bağlı kalınmaksızın, mali istatistiklerin derlenmesi amacıyla, uluslararası sınıflandırmalara uygun olarak, ayrıca genel yönetim sektörü adıyla bir kapsam belirlemeye ve bu kapsamdaki kamu idarelerinin mali verilerini almaya Maliye Bakanlığı yetkili kılınmıştır.
b) Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü Döner Sermaye İşletmesinin kuruluşuna dair ilk özel dayanak 21.06.1987 tarihli olan 3402 sayılı KADASTRO YASASI’dır. Döner Sermaye ile ilgili düzenleme bu Yasanın 37, 38 ve 39’uncu maddelerinde yer almıştır.
Buna ek olarak, 25.11.2010 tarihli ve 6083 sayılı Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü Teşkilat ve Görevleri Hakkında Yasanın 8’inci maddesi ve bu maddeye dayanılarak hazırlanmış bulunan Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü Döner Sermaye İşletmesi Yönetmeliği de Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünün döner sermaye yasal dayanağını oluşturmaktadır.
YÖNETİM TEŞKİLATI
A – K u r u l u ş
Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü, ürettiği her türlü tapu, kadastro, harita ve arşiv bilgi ve belgeleri ile sunduğu hizmetlerden gelir elde etmek üzere, Döner Sermaye Teşkilatı kurar.
Döner Sermaye Teşkilatı, İşletme Müdürlüğü ve bölge işletme birimlerinden teşekkül eder.
Bölge işletme birimlerinin kuruluşu Genel Müdürlükçe re'sen veya ilgili bölge müdürlüğünün teklifi üzerine; Yönetim Kurulunun kararı ile kurulur. Bölge işletme biriminin harcama yetkilisi bölge müdür yardımcılarından, gerçekleştirme görevlisi ise bölge müdürlüğü şube müdürlerinden Bölge Müdürü tarafından belirlenerek, Yönetim Kurulunun onayına sunulur.
B – Döner Sermaye Yönetim Kurulu
Döner Sermaye İşletmelerinin üst organı “DÖNER SERMAYE YÖNETİM KURULU”dur. Bu kurulun başkanı Genel Müdürdür.
Döner Sermaye İşletmesi Yönetmeliğinin 10’uncu maddesi gereğince YÖNETİM KURULU şu üyelerden oluşur;
– Genel Müdür veya Genel Müdürün belirleyeceği bir Genel Müdür Yardımcısı başkanlığında,
– Birinci Hukuk Müşaviri,
– Strateji Geliştirme Daire Başkanı,
– Destek Hizmetleri Dairesi Başkanı,
– İşletme Müdürü ile
– Teklifi görüşülen Daire Başkanından,
teşekkül eder.
C – Döner Sermaye Yönetim Kurulunun Görevleri
Döner Sermaye Yönetim Kurulunun görevleri Yönetmeliğin 11’inci maddesinde şu şekilde yer almıştır;
a) İşletme Müdürlüğünün idari ve mali işlemlerinin en iyi şekilde yürütülmesi ve geliştirilmesi için gereken kararları almak.
b) İşletme Müdürlüğünü uygulayacağı kar hadlerini ve fiyat listelerini karara bağlamak.
c) İşletme Müdürlüğünün kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve tüzel kişilerle yapacağı protokollere ilişkin genel esasları belirlemek.
ç) İşletme Müdürlüğünün bütçesini görüşerek onaylamak, bütçede ödenekler arası aktarımları onaylamak.
d) Bölge işletme birimlerinin kuruluşuna karar vermek ve kurulan bölge işletme birimlerinin sermayesini belirlemek.
e) Bölge müdürlükleri bünyesinde kurulan bölge işletme birimlerinin bütçelerini görüşerek karara bağlamak.
* Yönetim Kurulunun Toplantı Karar ve Nisabı;
Yönetim Kurulunun toplantı karar ve nisabı ile toplantı zamanı Yönetmeliğin 12 ve 13’üncü maddelerinde sayılmıştır. Buna göre;
(1) Yönetim Kurulu, üye tam sayısının salt çoğunluğunun iştiraki ile toplanır. Genel Müdürün veya Genel Müdür Yardımcısının bulunmadığı toplantıya en kıdemli üye başkanlık eder.
(2) Kararlar toplantıya katılanların oy çoğunluğu ile alınır. Oyların eşitliği halinde başkanın oyu çift oy sayılır. Oturumun intizamını, görüşme ve kararların tutanağa geçirilmesini başkan sağlar. Kararlar yayımı tarihi itibari ile uygulanır.
Ç – Bölge İşletme Kurulları
Bölge işletme kurullarının görevleri Döner Sermaye Yönetmeliğinin 13’üncü maddesinde şu şekilde yer almıştır.
a) Bölge işletme biriminin faaliyetleri ile ilgili kararlar almak.
b) Bölge işletme biriminin personel ihtiyacını tespit etmek.
c) Yönetim Kurulunun aldığı kararları uygulamak ve takibini yapmak.
ç) Yönetim Kurulunun belirlediği fiyat listesini uygulamak.
d) 6083 sayılı Kanunun öngördüğü çerçevede, gerekli görüldüğünde talepte bulunan bağlı birimlere görev alanları ile ilgili ödenek ayırmak ve harcama yetkisi vermek.
e) Bölge işletme biriminin yıllık bütçe tasarısını ve çalışma programını hazırlamak ve Yönetim Kurulunun onayına sunulmak üzere İşletme Müdürlüğüne ekim ayının ilk haftasında göndermek, bütçesinde ödenekler arası aktarımları yapmak.
f) Yönetim Kurulunun belirlediği esaslar dahilinde kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve tüzel kişilerle gerektiğinde protokoller yapmak.
g) Yönetim Kurulu tarafından tahsis edilen bütçeyi, kanun, tüzük, yönetmelik, genelge, çalışma programları, bütçe esasları ve işletmecilik ilkelerine uygun bir şekilde harcamak.
ğ) Bölge müdürlüğü ve bağlı birimlerin bölge işletme birimi bütçesinden karşılanması uygun görülen temsil giderleri, bakım, onarım, mal ve hizmet alım işleri ile ilgili genel kararlar almak.
* Döner Sermaye Yönetim Kurulunun 05.07.2012 tarihli ve (7) sayılı kararı Bölge İşletme Kurulları ile ilgilidir.
Bu karar şu şekildedir;
“….. Döner Sermaye İşletmesi Müdürlüğünün Bölge İşletme birimlerinin yapılandırma süreci sonrasında, yolluk ödemeleri ile ilgili 03.09.2009 tarih ve 12 sayılı Döner Sermaye İşletmesi Yönetim Kurulu kararına istinaden yapılan yolluk ödemelerinde ortaya çıkan aksamaları gidermek, ödemelerin süresini kısaltmak, gereksiz yazışma ve iletişimi ortadan kaldırmak ve uygulamaya yön vermek amacı ile yapılan toplantıda;
Genel Müdürlük ve bölge müdürlüklerimizde düzenlenen eğitim, seminer ve görevlendirmeler nedeniyle yapılacak yolluk ödemeleri;
1 – Genel Müdürlüğümüz Merkez Teşkilatında çalışan personelin her türlü eğitim ve seminer görevlendirmelerinden kaynaklanan geçici görev yolluk ödemeleri, Genel Bütçede ödenek var ise ilgili başkanlığından, Genel Bütçede ödenek yok ise Döner Sermaye İşletmesi Müdürlüğü bütçesinden,
2 – Taşra birimlerimizde çalışan personelin her türlü eğitim ve seminer görevlendirmelerinden kaynaklanan geçici görev yolluk ödemeleri Bölge İşletme Birimleri bütçesinden,
3 – Genel Müdürlüğümüz Merkez teşkilatında çalışan personelin hizmet gereği görevlendirmelerden kaynaklanan geçici görev yolluklarının ödenmesinde Genel Bütçede ödenek var ise Genel Bütçeden, Genel Bütçede ödenek bulunmaması durumunda ise; Döner Sermaye İşletmesi Müdürlüğü bütçesinden,
4 – Taşra birimlerimizde çalışan personelin hizmet gereği görevlendirilmelerinden kaynaklanan geçici görev yolluklarının ödenmesinde Genel Bütçede ödenek var ise genel bütçeden, Genel Bütçede ödenek bulunmaması durumunda ise, Bölge İşletme Birimleri bütçesinden ödenmesine, karar verildi.”
D – Döner Sermaye İşletme Müdürünün Görevleri
İşletme Müdürünün görevleri Yönetmeliğin 15’inci maddesinde şu şekilde yer almıştır;
a) İşletmenin idari, mali ve teknik işlerini, kanun, tüzük, yönetmelik, yönerge, çalışma programları, bütçe esasları ve işletmecilik ilkelerine uygun biçimde yürütmek.
b) İşletme Müdürlüğü kadrolarına atanan personel veya görevlendirilen memurlar ile işletmeye alınan işçilerin görevlerini iş bölümü esasları dahilinde düzenlemek, izlemek ve denetlemek.
c) 6083 sayılı Kanunun 8’inci maddesinin dördüncü fıkrası gereğince; İşletme Müdürlüğü sermaye faaliyetlerine ilişkin hizmetlerde görev yapan personele (100–300) rakamlarının memur aylıklarına uygulanan katsayı ile çarpımından elde edilecek tutardan ödenecek aylık ek görev ücretlerini tespit ederek Genel Müdürün onayına sunmak.
ç) Bölge müdürlüklerinde görev yapan işletme birimlerinin iş ve işlemlerini denetlemek.
d) İşletme faaliyetleri ile ilgili konularda, birimlerle Genel Müdür adına yazışma yapmak ve birimlere görüş bildirmek.
e) Bölge işletme birimlerine tahsis edilecek ödenek miktarlarını belirlemek ve yönetim kurulu onayına sunmak.
f) İşletme Müdürlüğünde ve bölge işletme birimlerinde çalıştırılacak memurların atamalarını teklif etmek, İşletmede görevli memur, işçi ve sözleşmeli personelin özlük haklarına ilişkin işlemleri yapmak.
g) İşletmenin çalışma programlarını ve bütçe tasarılarının zamanında hazırlanmasını sağlamak.
ğ) Taşınır ve taşınmaz malların amacına uygun şekilde kullanılmasını sağlamak için gerekli tedbirleri almak.
h) Taşınır mal işlemlerini 28.12.2006 tarihli ve 2006/11545 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulan Taşınır Mal Yönetmeliği hükümlerine göre yürütmek, gerekli denetimi yapmak.
E – Harcama Birimi
“Döner Sermayeli İşletmeler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği”ndeki bazı tanımlar şu şekildedir;
Döner Sermaye: Genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerine kanunlarla verilen asli ve sürekli kamu görevlerine bağlı olarak ortaya çıkan ve genel idare esaslarına göre yürütülmesi mümkün olmayan mal ve hizmet üretimine ilişkin faaliyetlerin sürdürülebilmesi için, kamu idaresine bağlı olarak kurulmuş işletmelere tahsis edilen sermayeyi, ifade etmektedir. (md:3/b)
Harcama Birimi: Bütçe ile ödenek verilen her bir işletmeyi,
Harcama Yetkilisi: Bütçe ile ödenek tahsis edilen her bir işletmenin en üst yöneticisini veya anılan görevi yürütmekle görevlendirilen kişiyi, ifade etmektedir.
Harcama yetkilisi Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü Döner Sermaye İşletmesi Yönetmeliğinin 17.maddesinde şu şekilde açıklanmıştır:
MADDE 17 – (1) İşletme Müdürlüğünün harcama yetkilisi, İşletme Müdürüdür.
Üst Yönetici: 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol yasasının 11 inci maddesinde tanımlanan üst yöneticiyi, ifade eder. Tapu ve Kadastro Genel Müdürü anılan Yasanın 11’inci maddesinde “diğer kamu idarelerinde en üst yönetici” sıfatıyla sayılmaktadır. 6083 sayılı TKGM Teşkilat Yasasının 3’üncü maddesinde en üst yönetici olduğunda dair“ Genel Müdür, Genel Müdürlüğün en üst amiri olup, Genel Müdürlüğü temsil eder.” hükümle ortaya konulmuştur.
Bu tanımlara göre, TKGM Teşkilatında, Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü Döner Sermaye İşletmesine “Harcama Birimi” denilmekte, bu birimin yetkilisi ise en üst yönetici olan Genel Müdürdür.
Üst yönetici olarak Genel Müdür, bu sorumluluğun gereklerini harcama yetkilisi, malî hizmetler birimi ve iç denetçiler aracılığıyla yerine getireceği öngörülmüş olup (5018 sayılı Yasa md.11/son); Üst Yönetici konumunda bulunan Genel Müdür bu yetkisini TKGM–Döner Sermaye Yönetmeliğinde açıklandığı üzere harcama yetkilisi olarak Döner Sermaye İşletme Müdürüne devretmiştir.
F – İşletme Birimi
Yine “Döner Sermayeli İşletmeler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği”ndeki tanımlardan hareketle;
İlgili İdare: Döner sermayeli işletmelerin bağlı oldukları, genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerini, (yani Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünü)
İşletme: (b) bendi uyarınca verilen sermayenin tahsis amacını gerçekleştirmek üzere kurulan döner sermaye işletmelerini, ifade etmektedir.
Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü Döner Sermaye Teşkilatının, İşletme Müdürlüğü ve bölge işletme birimlerinden teşekkül edeceği öngörülmüştür (TKGM – Döner Sermaye Yönetmeliği md.8/2). Yani Bölge Müdürlüklerinde kurulan Döner Sermaye teşekkülleri TKGM Döner Sermaye İşletmesi Yönetmeliği tanımıyla “İşletme Birimi” olarak tanımlanmış olup, müstakil bir işletme sayılmamıştır. (Yönetmelik md.3/e) TKGM Döner Sermaye Merkez İşletmesi Müdürlüğü ile Bölge Müdürlüğü işletme birimlerinin oluşturduğu teşekküle “TKGM Döner Sermaye Teşkilatı” denilmiştir.
G – Ücret Tarifesinin Tespiti
Genel Müdürlükçe üretilen, sunulan, mal ve hizmetler veya yapılan işlerin maliyeti; hammadde, malzeme, işçilik, yolluk, çeşitli işletme masrafları, amortisman payları ve kardan oluşturulması suretiyle maliyet fiyatlarının altında olmaması şartıyla aynı işi ve hizmetleri yapan kuruluşlardaki fiyat listeleri de göz önünde tutularak İşletme Müdürlüğünce hazırlanan ücret tarifeleri, Yönetim Kurulu kararı ile kesinleştirilir. Yönetim Kurulu gerekli gördüğü değişiklikleri yapabilir.